Ayurveda: Vata management in de herfst.
Vanuit Ayurvedisch perspectief schommelt het evenwicht van de constituties met de seizoenen. Deze schommelingen kunnen door aanpassingen in het voedingspatroon en de leefstijl worden bijgesteld.
Wat gebeurt er nu precies in de overgang van zomer naar herfst?
De overgang van de hitte in de zomer naar koelere en frissere ochtenden is een overgang van Pitta naar Vata. Vata bestaat uit de elementen lucht en ether.
Deze 2 elementen staan voor het koele, lichte droge en beweeglijke in de natuur en in ons lichaam.
Vata is essentieel voor elk mens. Immers, hoe zouden we kunnen leven als er geen beweging in ons lichaam plaatsvond? Het bloed zou niet kunnen stromen , de ademhaling zou niet kunnen plaatsvinden en er zou geen spijsvertering kunnen plaatsvinden.
Een bepaalde hoeveelheid lichtheid, droogheid en stimulerende kruiden onze voeding is dus heel belangrijk.
Alleen... voor mensen met een overwegende Vata-constitutie en voor mensen in de Vata-fase van het leven (boven de 50 jaar) of voor mensen met een grote Vata-disbalans is de overgang van zomer naar herfst een gevoelige overgang. Daarom is het voor hen extra belangrijk in de herfst veel aandacht te besteden aan verlaging van Vata en goed te luisteren naar de werkelijke behoeften van het lichaam.
Energetisch zetelt Vata in het bekken, de plek waar ook de chakra’s van overleving en veiligheid, twee fundamentele levensbehoeften zetelen. Deze principes zijn op verschillende niveaus uit te leggen en te voeden.
Heel praktisch komt het er op neer dat we ons voldoende omringen met warmte en bijvoorbeeld elke dag ons lichaam in-oliën met sesamolie.
Zorg voor de juiste kleding, bescherm hoofd en oren tegen teveel wind en kou en let op de voeding.
De herfst vraagt erom meer warme, vochtige en goed gesmeerde producten te eten en wat meer de nadruk te leggen op zoete, zure en zoute smaken.
Gelukkig heeft koken veel met huiselijkheid, warmte en gezelligheid te maken en is dit seizoen ook bij uitstek aangewezen om de uitgebreidere kookkunsten weer eens goed op te pakken.
Leef je daarom uit met het maken van heerlijke smeuïge soepen met verwarmende kruiden. Kardemom is zoet en warm en toch activerend, en daarom dus een heerlijk geurend kruid om toe te voegen aan je soepen of groentestoofschotels. Zo kan je met meer kruiden experimenteren die verwarmend zijn. Ook het drinken van heerlijke Vata Tea is aan te raden in deze tijd.
Vata vervoert de Prana (levensenergie) door het lichaam, let er dus ook in de herfst extra goed op dat je verse en liefst biologische producten eet. Het lichaam heeft de energetische kracht van vers en onbewerkt voedsel nodig om Vata in balans te laten functioneren. Fast food en een gestresste levensstijl brengt de Prana in het lichaam omlaag. (Kijk voor recepten bijvoorbeeld in het boek: Het Ayurveda Kookboek door Amadea Morningstar) Of doe mee met onze Ayurveda kookworkshops.
De tijd dat Vata het meest actief is, is tussen 02:00 en 06:00 in de vroege ochtend.
Vata-type mensen hebben de neiging om rusteloos te zijn en last te krijgen van slapeloosheid of om dan veel te vroeg wakker te worden, omdat ze zich zo rusteloos voelen.
Het is dus aan te bevelen om vlak voordat je gaat slapen nog een fijne ontspanningsoefening te doen en het wordt sterk afgeraden om ‘s avonds nog achter de computer te werken, te sporten, of om te laat naar bed te gaan.
Hoewel slapen overdag niet aan te raden is, is het bij een sterke disbalans van Vata wel fijn om tussen 2 en 4 uur middags een korte rustpauze te nemen. Niet gaan slapen! Een uurtje rustig lezen in een stoel of Vata kalmerende yoga-oefeningen doen kalmeert de Vata die op dit tijdstip van de dag de neiging heeft om onrustig te worden en ervoor te zorgen dat we onze energie niet meer goed kunnen focussen.
Aarden is een belangrijk praktisch en energetisch aspect in Vata management. Een goede regelmaat, rust en routine zorgt voor rust en aarding. Om Vata te kalmeren hebben we geen intense yoga en sportoefeningen nodig maar juist een rustige en regelmatige routine die ervoor zorgt dat de Vata energie soepel en stromend door ons lichaam heen kan werken.
Heel belangrijk dus om hier de komende 2 maanden nog extra aandacht aan te besteden! - Jacqueline Ananya Snelder